In een artikel dat in oktober in het Britse vakblad Computer Weekly is verschenen wordt Ruud geïnterviewd over het manifest dat door de samenwerkende branche organisaties uit de digitale infrastructuur sector is gepubliceerd en over de studie over de cloud diensten die de Autoriteit Consument en Markt (ACM) heeft uitgebracht.
Hoewel de Nederlandse overheid zich steeds meer realiseert hoe essentieel de digitale infrastructuur van het land is, ontbreekt het haar aan voldoende beleidsvorming en visie, menen brancheorganisaties.
Vertegenwoordigers van de Nederlandse digitale infrastructuursector roepen de overheid op om een ‘Nieuwe Economie’ te realiseren. Volgens Dutch Data Centre Association, Dutch Cloud Community, Digitale Infrastructuur Nederland en Fiber Carrier Association tonen de klimaatcrisis, energiecrisis en torenhoge inflatie aan dat een forse beleidswijziging noodzakelijk is.
In een manifest benadrukken de branches vijf kernkenmerken die zij essentieel vinden voor een Nieuwe Economie: maatschappelijke meerwaarde, duurzaam, digitaal, inclusief en open. De brancheorganisaties benadrukken daarbij in te zetten op duurzame groei, hernieuwbare energie en efficiënte energiedistributie. Zij willen de ontwikkeling van duurzame gebouwen en systemen stimuleren waarbij de digitale infrastructuur gebruik maakt van innovaties die het energieverbruik tot een minimum beperken.
Het realiseren van verandering vraagt om een gedurfde en consistente aanpak, stelt Ruud Alaerds, managing director bij de Dutch Cloud Community. “Daarom hebben we het manifest geschreven, waarin we benoemen hoe we als sector deze Nieuwe Economie voor ons zien. Maar ook welke rol wij als digitale infrastructuursector daarin kunnen spelen. Want het uiteindelijke doel is – nog steeds – om nauwer en eerder samen te werken met de overheid.”
Effectieve samenwerking tussen publieke en private partijen is essentieel om expertise en implementatiekracht te krijgen. “Anders blijven ambities steken in mooie woorden en goede bedoelingen, terwijl de inzet zo hoog is.”
Handhaving van de regelgeving
Concreet betekent dit dat alles eerder moet gebeuren, zegt Alaerds. “Het erkennen van betrokken partijen, overleg, afspraken, de terugkoppeling van die afspraken”, somt hij op. “Alles moet in beton gegoten worden, zodat alle partijen zich eraan houden.”
Dat geeft de sector ook duidelijkheid over waar ze staat. “Want op het ene onderwerp zijn we een partner van de overheid, zoals als het gaat om de digitale infrastructuur onder vitale processen in Nederland. Maar we kunnen ook heel snel in de beklaagdenbank belanden. Denk maar aan de verplichting om online terroristische content en kinderporno offline te halen. Als het daarover gaat, doen we het in de ogen van de overheid niet snel goed.”
Volgens Alaerds worden op dit gebied goede stappen gezet. De overheid deelt bijvoorbeeld de zorgen over de online verspreiding van radicale, extremistische en/of antidemocratische uitingen, maar rekent deze niet tot de taken van de Autoriteit Terrorismebestrijding en Kinderporno (ATKM). “Dat was een punt waar wij fel tegen hebben gepleit, omdat het fysiek en operationeel niet haalbaar is voor de cloudsector om te voldoen aan de huidige wet- en regelgeving voor het verwijderen van online terroristische content.”
In de regeling staat dat cloudpartijen radicale, extremistische en/of antidemocratische uitingen binnen 1 uur van hun servers moeten verwijderen. “Als je dat überhaupt wilt kunnen doen, betekent dat dat je fulltime de content van je klanten op je servers moet monitoren”, zei hij. Iets wat in strijd is met de GDPR. Dat maakt de afdwingbaarheid van de verordening bijzonder moeilijk. Als sector zijn we daarom blij dat deze twee kwesties, terroristische inhoud en kinderporno, niet langer bij dezelfde autoriteit worden ondergebracht.”
Amerikaanse clouddominantie
Met het nieuwe manifest proberen de brancheorganisaties de overheid een duwtje in de rug te geven om de samenwerking te intensiveren. “De troepen zijn bereid om hun kennis te delen, maar het is moeilijk om op tijd aan tafel te komen”, zei hij.
Toch is er steeds meer kennis en besef bij de overheid hoe cruciaal de digitale infrastructuur is voor Nederland. “Dat zie je aan de begrotingswet die op Prinsjesdag, eerder deze maand, is gepresenteerd. Er wordt bijvoorbeeld stevig ingezet op en geïnvesteerd in de cyberweerbaarheid van ons land. Ook wordt het belang van de digitale economie en de onderliggende infrastructuur genoemd. Wat ik jammer vind, is dat het daarbij blijft. Het hoe en waar naar een nieuwe economie blijft onduidelijk.”
Een belangrijk punt waar de overheid zich bewust van moet zijn, is de dominantie van Amerikaanse technologiebedrijven. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) heeft onlangs een marktanalyse uitgevoerd naar clouddiensten in Nederland.
Daarin werd geconcludeerd dat Nederland voorloopt op de rest van Europa als het gaat om de inzet van clouddiensten. De verwachting is dat in de komende drie jaar de markt voor clouddiensten in Europa, en dus ook Nederland, zal verdubbelen. Daarbij merkte het op dat drie Amerikaanse aanbieders een te dominant marktaandeel hebben. De reden hiervoor is het gebrek aan interoperabiliteit en portabiliteit. Deze problemen werpen barrières op voor gebruikers om meerdere clouds te combineren en gemakkelijk van cloudaanbieder te wisselen. Dit kan marktverstorend werken.
“Helemaal mee eens”, zegt Alaerds. “Maar alleen constateren dat dit het geval is, is onvoldoende. We hebben vervolgonderzoek nodig naar hoe we ervoor kunnen zorgen dat de machtspositie van deze partijen kan worden doorbroken en kansen kunnen worden gecreëerd voor Europese en Nederlandse aanbieders.”
Dat is niet zo eenvoudig, legt Alaerds uit, want de dominantie van de Amerikaanse techgiganten is mede te danken aan het feit dat de Europese markt enorm gefragmenteerd is. “Er zijn niet veel partijen die echt pan-Europees opereren. Je ziet vaak dat alleen een buurland wordt meegenomen in de strategie.”
De Nederlandse overheid hecht veel waarde aan marktwerking en corrigeert pas als het uit de hand loopt. “Ook dat heeft ertoe bijgedragen dat nu Amerikaanse en niet Europese organisaties zo’n dominante positie hebben.”
“We zouden hier in Nederland veel meer moeten stimuleren, want er zijn genoeg partijen die innovatief en capabel zijn. We zijn hier in Nederland eigenlijk een kind met een waterhoofd op dit gebied. We bruisen van de aanbieders van SaaS- en Paas-oplossingen en digitale diensten, maar het probleem is dat dit veelal mkb-bedrijven zijn die minder zichtbaar zijn en vaak kleinschalig opereren. Maar in feite hebben we hier dezelfde innovatiekracht als in de VS, alleen zit die hier niet in één groot techbedrijf, maar verspreid over heel veel verschillende bedrijven.”
Alaerds hoopt dat de overheid ook hierin nauwer gaat samenwerken met het lokale bedrijfsleven. “Als het ons lukt om in Nederland sterke partijen te ontwikkelen, kunnen we die autonoom op de kaart zetten en zijn we minder afhankelijk van buitenlandse partijen.”
